Terugkeer en Terugkrijgen van de Nederlandse nationaliteit. Door Optie of door Verlening (Naturalisatie)?
Optie
Bent U voormalig/oud Nederlander en heeft U de Nederlandse nationaliteit verloren in verband met het aannemen van een vreemde nationaliteit? Of bent U in het buitenland geboren met de Nederlandse nationaliteit en een vreemde nationaliteit en heeft U de Nederlandse nationaliteit verloren?
Het kan zijn dat U in aanmerking komt om de Nederlandse nationaliteit te herkrijgen, maar het hangt er vanaf welk soort “Oud Nederlander” U bent. De Optie procedure is meestal de meest toegankelijke en snelste methode. Deze pagina gaat voornamelijk over de meestal benodigde terugkeer voor de Nationaliteit door Optie”
Verlening (Naturalisatie)
Als alternatief is naturalisatie vanuit het buitenland nu ook nog mogelijk voor oud Nederlanders (Art 8 lid 2). Meer daarover op onze Nationaliteit door Verlening thema pagina. Let op! Wanneer U als voormalig Nederlander vanuit het buitenland een naturalisatieverzoek indient stelt het IND als voorwaarde of U recht zou hebben op een Nederlandse verblijfsvergunning. Ongeacht of U wel of niet wilt reizen voor de naturalisatie. Dit maakt het voor sommigen uiterst moeilijk.
Terugkeer bij Optie, nodig of niet?
Op de Pagina 5 “Nationaliteit door Optie” vindt U een paar uitzonderingen waardoor U niet in Nederland hoeft te zijn om de Nationaliteit door Optie procedure te volgen. In de meeste gevallen is terugkeer naar (verblijf in) wel Nederland noodzakelijk, en dat gaat dan samen met remigratie voorwaarden en maakt onderscheid tussen:
- Oud-Nederlanders die geboren en getogen zijn in Nederland; en
- Oud-Nederlanders die niet in Nederland zijn geboren en getogen maar en die nooit Nederlandse nationaliteit hebben gehad.
- Oud-Nederlanders met de nationaliteit van een EU lidstaat.
Op een andere manier terug!
Eventueel kunt U natuurlijk ook een verblijfsvergunning aanvragen vanwege andere redenen/rechten. Bijvoorbeeld huwelijk met een Nederlander, werk (met werkvergunning) in Nederland, etc. Let wel dat Uw verblijfsvergunning voor onbepaalde tijd moet zijn. We gaan hieronder echter enkel in op de specifieke mogelijkheden voor voormalig/oud-Nederlanders.
Terugkeer voor ‘Oud Nederlanders’ geboren en getogen in het Europese deel van Nederland (incl. Bonaire, Sint-Eustatius en Saba).
U bent Oud Nederlander en bent in het Europese deel van Nederland geboren en getogen (dwz U heeft minimaal de helft van het basis onderwijs in Nederland, incl. Bonaire, Sint Eustatius of Saba gevolgd) en U heeft de Nederlandse nationaliteit verloren nadat U Nederland had verlaten. Is deze situatie op U van toepassing? Dan komt U in aanmerking voor het speciale visum “Wedertoelating”. Dit visum/verblijfsvergunning wordt alleen in het Europese deel van Nederland verstrekt. U moet wel aan alle voorwaarden voldoen.
Voorwaarden voor het visum/verblijfsvergunning ‘Wedertoelating’ voor ‘Oud Nederlanders’ geboren en getogen in het Europese deel van Nederland
De Rijkswet op het Nederlanderschap verdeelt oud-Nederlanders in twee afzonderlijke categorieën.
Wedertoelatingsvisum voor Oud-Nederlanders zowel geboren als getogen in het Koninkrijk (automatische afgifte ongeacht 1. land van huidige nationaliteit en/of 2. land van hoofdverblijf (hoofdverblijf).
1. i) geboorte in het Koninkrijk der Nederlanden EN ii) ononderbroken verblijf aldaar door afronding van het gehele basisonderwijs in het Koninkrijk.
In Nederland wordt basisonderwijs gegeven vanaf de leeftijd van 4 tot en met 12 jaar.
Dit is wat het woord “getogen in Nederland” betekent.
Als de Oud-Nederlander voldoet aan deze twee (2) hoofdvoorwaarden en alle andere aanvullende voorwaarden, dan komt hij automatisch in aanmerking voor het speciale Wedertoelatingsvisum.
Geen automatisch afgifte van het Wedertoelatingsvisum voor Oud-Nederlanders die noch in het Koninkrijk zijn geboren, noch zijn getogen OF die in het Koninkrijk zijn geboren maar die daar niet zijn getogen).
2. i) geboorte in het Koninkrijk der Nederlanden, maar ii) geen afronding van al het basisonderwijs in het Koninkrijk
of:
3. i) geboorte buiten het Koninkrijk der Nederlanden en ii) geen afronding van ten minste de helft van het basisonderwijs buiten het Koninkrijk op een school in het buitenland die het Nederlandse schoolsysteem weerspiegelt met ten minste de helft van het basisonderwijs in de Nederlandse taal.
i) Geboorte buiten het Koninkrijk der Nederlanden en ii) slechts de helft van het basisonderwijs buiten het Koninkrijk afgerond op een school in het buitenland die het Nederlandse schoolsysteem weerspiegelt met ten minste de helft van het basisonderwijs in de Nederlandse taal of andere bijzondere banden met Nederland (zoals werk (ambtenaar) in dienst bij de Nederlands overheid) of ten minste de helft van het basisonderwijs afgemaakt in Europees Nederland of Caribisch Nederland (de BES Eilanden) of op Aruba, Curaçao, of Sint Maarten.
Voor deze Oud-Nederlander geldt geen automatische afgifte van het Wedertoelatingsvisum.
Om in aanmerking te komen voor het Wedertoelatingsvisum moet de Oud-Nederlander i) ten minste de helft van al het basisonderwijs hebben afgerond op een Nederlandse school in het buitenland EN ii) mag de Oud-Nederlander niet in zijn land van huidige nationaliteit zijn hoofdverblijf hebben.
De reden voor deze afwijking is dat de Nederlandse wettelijke bepalingen van mening zijn dat een Oud-Nederlander die zowel geboren als getogen is in Nederland tot ten minste 12 jaar een sterkere “effectieve band” met Nederland heeft in vergelijking met een Oud-Nederlander die in het Koninkrijk is geboren (maar die daar niet in het geheel tot 12 jaar is getogen) of die zowel in het buitenland is geboren als getogen, en bij zijn geboorte uitsluitend de Nederlandse nationaliteit bij geboorte heeft verkregen uit een Nederlandse ouder (vóór 1 januari 1985 geboren uit een gehuwde Nederlandse vader, in de meeste gevallen) of die op of na 1 januari 1985 is geboren uit een gehuwde Nederlandse vader of gehuwde of ongehuwde moeder (of die door de Nederlandse vader is erkend of gewettigd als de ouders ongehuwd waren en slechts de vader Nederlander was op de geboortedatum van het kind).
Als deze Oud-Nederlander niet aan beide vereisten voldoet, komt hij niet in aanmerking voor het Wedertoelatingxvisum. In dat geval moet hij in aanmerking komen voor een andere categorie visum langdurig verblijf voor een niet-tijdelijk doel.
Let op: afgifte van een studentenvisum voor Nederland wordt niet beschouwd als een visum langdurig verblijf voor een niet-tijdelijk doel (studies worden door hun aard altijd als tijdelijk beschouwd).
Het Wedertoelatingsvisum wordt slechts verstrekt voor langdurig verblijf in het Europese deel van het Koninkrijk der Nederlanden. Het visum wordt dus niet afgegeven voor langdurig verblijf in Aruba, Curaçao, Sint-Maarten of de BES-eilanden (Bonaire – Sint Eustatius – Saba).
Terugkeer voor Oud-Nederlanders met de nationaliteit van een EU lidstaat.
Als U de nationaliteit hebt van een EU/EER-lidstaat of Zwitserland dan heeft U geen verblijfsvergunning of werkvergunning (TWV) nodig om in Nederland te wonen en werken. U hoeft Uzelf niet te melden bij de IND en U hebt geen inreisvisum nodig. Wel moet U voldoen aan de EU richtlijnen mbt Vrij Verkeer van Personen en U mag dan geen beroep doen op algemene middelen, zoals bijvoorbeeld een bijstandsuitkering. Dan kan de IND Uw rechtmatig verblijf beëindigen. Dit geldt niet als U na vijf jaar al duurzaam verblijfsrecht hebt gekregen.
Eenmaal terug in Nederland.
Na een jaar legaal (ingeschreven) verblijf in Nederland kunt U aan de Optie Procedure beginnen, zie pagina 5 Nationaliteit door Optie. Dit is in de meeste gevallen de snelste manier om als voormalig Nederlander jouw nationaliteit terug te krijgen.
Overgangsregeling Art 26
RWN Artikel 26, was voor iemand die zijn nationaliteit had verloren door het aannemen van een andere nationaliteit en deze in bepaalde gevallen via optie ook woonachtig buiten Nederland kon terug krijgen. Dit was echter een tijdelijke mogelijkheid tussen 2003 en 2013 en dus nu niet meer mogelijk vanuit het buitenland.
De Rechter
Helaas is het volgens de Nederlandse wet niet mogelijk dat een Nederlandse rechter, de Nederlandse nationaliteit aan U terug kan geven, tenzij U deze verloren hebt vanwege Artikel 14 (criminaliteit). Wel kan de rechter bepalen of er fouten zijn gemaakt. Zo kan het zijn dat U door een fout van de overheid Uw nationaliteit bent verloren. Maar dit is enkel een schuldvraag en de rechter kan volgens de Nederlandse wet dit niet zomaar corrigeren. Never!? De rechter kan dus enkel vaststellen of U de Nederlandse nationaliteit hebt of niet (Art 17-20) en de nationaliteitswetgeving bepaalt dit.
De rechter kan dus eventueel ook bepalen dat de overheid een fout heeft gemaakt in de conclusie dat U geen Nederlander bent. In dit laatste zeldzame geval bent U dus nog steeds Nederlander en kan/zal de rechter dit bevestigen.
Echter, “never say never”!
Court of Justice of the EU Press Release 26/19 (PDF in Dutch)
Court of Justice of the EU, Judgment of the Court (Grand Chamber) of 12 March 2019 Tjebbes and Others (multilingual)
